- 29 Mar 2021
- 5 dakikada okunur

HUZURSUZ PSİKOLOJİ BÜLTENİ #004

Dördüncü sayıdan merhaba! 1.500 aboneye yaklaştık. İlginiz için teşekkür ediyorum. Özellikle psikologların ve psikoloji öğrencilerinin okuduğunu görmek beni ayrı sevindiriyor. Haftaya "okuyucu soruları" diye bir bölüm eklemeyi düşünüyorum. Psikoloji temalı sorularınızı huzursuzb@gmail.com adresine gönderebilir veya bana Instagram hesabımdan ulaşabilirsiniz. Keyifli okumalar! Huzursuz Beyin Emre ÖZARSLAN

Bu sayıda neler bulacaksınız?

Haftanın psikoloji testi: "Ne kadar öfkeli ve saldırgansınız?"
Normal İnsanlar: ""En iyi arkadaşımın sevgilisinden ayrılmasına sebep oldum."
Fırından yeni çıkmış psikoloji makaleleri
Haftanın animasyonu: "A Joy Story"
Haftanın kitabı: "Belki de biriyle konuşmalısın"
Haftanın dizisi: "Years & years"
Haftanın videosu: ""Yuval Noah Harari - 21. yüzyılda nasıl hayatta kalırız"
Beğendiğim içerikler

HAFTANIN PSİKOLOJİ TESTİ "Ne kadar öfkeli ve saldırgansınız?"

29 soruluk bu test dört faktör üzerinden ne kadar öfkeli ve saldırgan olduğunuzu ölçüyor. Bu faktörler: fiziksel saldırganlık, sözel saldırganlık, öfke ve düşmanlık.

Teste Başla

NORMAL İNSANLAR: "En iyi arkadaşımın sevgilisinden ayrılmasına sebep oldum."

"Hayatınızda başka birine yaptığınız en büyük kötülük neydi?" Instagram'ın bu haftaki sorusu yaptığımız kötülüklerle ilgiliydi. Gelen yanıtların bir kısmı çocukluk çağında yapılan kötülükler olduğu için, gerçek anlamda "kötülük" filtresinden geçemediler. Bana en ilginç gelen "sıradan biri" rumuzlu okuyucumun attığı email'di. Aramızdaki emailleşmeyi paylaşıyorum: Yazının tamamını bu bağlantıdan okuyabilirsiniz.

FIRINDAN YENİ ÇIKMIŞ PSİKOLOJİ MAKALELERİ

1. Etnik azınlıklar “hoşgörü duyulmak” değil, kabul edilmek istiyor. Hoşgörülü olmak genellikle bir toplum için “ilerici” bir özellik olarak gösterilir. Ancak azınlıktaki grupların hissettikleri olumlu duygulardan ziyade “bize katlanıyorlar,” “bize tahammül ediyorlar” duygusu. Ve bu duygu da aslında “eşit değiliz” imasını güçlendiriyor. British Journal of Psychology’de geçtiğimiz ay yayımlanan bir makale de azınlıkların “tahammül edilmenin” kabul edilmekten” ziyade “ayrımcılığı” çağrıştırdığını gösteriyor. Makalenin bulunduğu dergi: British Journal of Psychology, Şubat 2021 Makaleye git 2. Stressiz hayatın bir dezavantajı var: düşük bilişsel işlev Hepimiz stressiz hayatın özlemini çekiyoruz. Ancak stresli hayat demek, sorunlar demek; sorunlar ise beynimizin onları çözebilmek için çalışması demek. Araştırmacıların 2711 denek üzerinde yaptığı çalışmada belirli bir süre stres faktörüne maruz kalmayan insanların bilişsel işlevlerinde düşüklük bulgulandı. Makalenin bulunduğu dergi: APA Emotions, Mart 2021, Makaleye git 3. Transandal meditasyon uygulayanlara travma sonrası stres bozukluğu, uyku problemleri ve depresyon semptomlarında azalma görülüyor. Travma sonrası stres bozukluğu gösteren eski askerler üzerinde yapılan bir araştırma, transandal meditasyon uygulayan askerlerin yarısının semptomlarının azaldığını ve üç ay sonunda artık TSSB kriterlerine uymadıklarını ortaya koyuyor. Meditasyon uygulamayan askerlerde ise bu oran onda bir. Makalenin bulunduğu dergi: Journal of Traumatic Stress, Mart 2021, Makaleye git. 4. Ultra zayıf bebeklerle oynayan kız çocukları daha zayıf vücutlarının olmasını istiyorlar. Yaşları beş ile dokuz arasında değişen kız çocuklarına ultra zayıf veya daha gerçekçi bebeklerle oynattıktan sonra ideal bir kadının vücudunun nasıl olması gerektiğini ve kendi vücutları hakkında ne düşündükleri soruluyor: Ultra zayıf bebeklerle oynayan kız çocukları çok daha zayıf vücutların ideal olduğunu söylerken, kendi vücutlarına yönelik daha düşük memnuniyet duyuyorlar. Makalenin bulunduğu dergi: Body Image (Makale henüz yayımlanmadı) Mart, 2021, Makaleye git. 5. Kadınlar zihin okumada erkeklerden daha iyi. Kadınların yüz ifadesi okuma konusunda erkeklerden daha iyi olduğu çeşitli deneylerle bulgulanmıştı. Bath Üniversitesi’nde tarafından yapılan 4000 kişilik bir teste göre akıl okumada da daha iyiler. Makalenin bulunduğu dergi: APA Psychological Assessment, Mart, 2021, 2021, Makaleye git.

HAFTANIN ANİMASYONU: "A Joy Story"

Üç dakikalık harika bir animasyon. Özellikle balıkçılın gıcık tavırlarına bayıldım. Bakışları ise bana Yılan Hikayesi'ndeki Kürşat'ı anımsattı.

HAFTANIN KİTABI: "Belki de Biriyle Konuşmalısın - Lori Gottlieb"

Birkaç sene önce Goodreads'te yılın finalisti olduğunda dikkatimi çekmişti bu kitap. Daha sonra farkında olmadan yazarın pek sevdiğim psikolog Guy Winch ile yaptığı bazı podcastleri dinlemiş ama fark etmemişim. Geçenlerde denk gelince aldım, hem sevdim, hem eğlendim, hem de bir romana göre fazlaca altını çizdim. Zaten yazar da bestseller olması için çabalamış ve araya bol bol özlü söz sıkıştırmış. Ancak bunları akan diyalog içinde kullandığı için eğreti durmuyor. Roman yakın zamanda terk edilmiş orta yaşlı bir terapistin kendi danışanları ve terapistiyle olan seansları üzerinden ilerliyor. Başlardan ortalara doğru hızla okunabiliyor; ortalarda durulmasının sebebi ise psikoloji hakkında genel bilgileri vermesi. Elbette bu zenginlik ve derinlik katmış; ancak sürükleyiciliği bir nebze de olsun azaltıyor. Sanırım yakında dizisi de çıkacak. Gelen haberlere göre terapisti Eva Longoria canlandıracakmış. Kitaptan alıntılar:

"'Acı ile ıstırap arasında bir fark var" diyor Wendell. "Acıyı hissetmek zorundasın, herkes zaman zaman acı hisseder, ama bu kadar ıstırap çekmek zorunda değilsin. Sen acıyı değil, ıstırabı seçiyorsun.' Tüm bu tekrarlamalarımın, Erkek Arkadaş'ın hayatı hakkında düşünüp durmalarımın ve bitmek bilmeyen kurgularımın acıyı derinleştirerek ıstırap çekmeme neden olduğunu açıklıyor."
"Eğer birisinin bir saat boyunca sempatik bir şekilde başını sallayarak sizi onaylamasını bekliyorsanız yanlış yere gelmişsinizdir. Terapistler destekleyicidir ama bizim desteğimiz partneriniz hakkındaki kötü düşünceleriniz için değil, sizin gelişiminiz içindir. Bizim rolümüz sizin bakış açınızı anlamaktır ama illaki onu onaylamamızı gerektirmez."
"Bir kadın eşine şöyle demişti: 'Bana 'seni seviyorum'dan bile daha romantik gelen iki kelime ne biliyor musun?' Kocası şansını denemişti: 'Güzel görünüyorsun?' 'Hayır' demişti karısı. 'Seni anlıyorum.'"
"Acıdan kaçınmak ya da ona katlanmak ve dolayısıyla onu dönüştürmek arasında sürekli verilmesi gereken bir karar vardır."

Terapistler genellikle danışanlarından birkaç adım önde olurlar; daha zeki ya da bilge olduğumuzdan değil, onların hayatlarının dışında bir görüş açısına sahip olduğumuzdan dolayı. Yüzüğünü almış ama kız arkadaşına evlilik teklif etmek için doğru zamanı bulamıyormuş gibi görünen bir danışanıma şunu derim: 'onunla evlenmek istediğine emin olduğunu sanmıyorum.' Ve o da şunu der 'Ne? Tabii ki eminim! Bu hafta sonu yapacağım.' Sonra eve gidip teklif etmez çünkü hava kötüdür ve sahilde teklif etmek istiyordur. Ta ki bir gün gelip 'Belki de onunla evlenmek istemiyorumdur' diyene kadar haftalarca aynı konuşmayı yaparız. 'Hayır, ben bu değilim' diyen birçok insan kendilerini bir hafta, bir ay ya da bir yıl sonra 'Evet, aslında ben buyum' derken bulur."

HAFTANIN DİZİSİ: "Years and years"

Gittikçe despotlaşan İngiltere'nin ve dünyanın önümüzdeki 15 senesini anlatan 6 bölümlük mini dizi, distopik Black Mirror'ın biraz daha ayakları yere basanı. Dolayısıyla biraz daha "aha kesin olur bu" diyorsunuz. Dizinin handikabı Chernobyl ve When They See Us ile aynı sene çıkmış olması, yoksa bilinirliği çok daha fazla olurdu BBC ve HBO birleşip Maymun Çarli Revisited yapsa beğenirdim zaten. IMDB Sayfası

HAFTANIN VİDEOSU: "Yuval Noah Harari - 21. yüzyılda nasıl hayatta kalırız"

Madem gerçekçi distopyalardan konu açıldı, bu haftanın video paylaşımı da Yuval Noah Harari'den gelsin. Yapay zekanın insan hayatına etkisi üzerine karamsar bir tablo çizen Harari'ye herkes katılmıyor. Özellike Daniel Dennett'ın eleştirileri önemli "çoğunlukla yapay zeka ile yapay bilinci karıştırıyor."