- 19 Nis 2021
- 4 dakikada okunur

Huzursuz Psikoloji Bülteni #007

Yedinci sayıdan merhaba! Bültene başlarken ilk yılın sonunda 2.500 aboneyi geçmeyeceğini düşünerek email pazarlama şirketiyle "haftada dört bülten, ayda en çok 10.000 email" üzerinden anlaşmıştım. (tam memur çocuğu işte.) Ancak henüz ikinci ay dolmadan bu sayıya ulaştık. Sanırım artık sponsor bulmam gerekecek :) Haftayı bir yandan 128 Milyar dolar nerede diye sorarak, bir yandan da "Save Ralph" animasyonu üzerine konuşarak geçirdik. Bu nedenle bülteni hazırlarken temayı bu iki konu üzerinden oluşturdum. Haftanın sorusu olan "hayatınızı değiştiren cümleler" bölümünü okumanızı özellikle tavsiye ederim. Belki oradaki bir cümle sizin de hayatınızı değiştirir. Sevgiler, huzurlu haftalar, Huzursuz Beyin Emre ÖZARSLAN

Bu sayıyı, dayısı olmaktan gurur duyduğum yeğenim Zeyna'ya ithaf ediyorum. Umurunda olmayacağını bilsem de.

Bu sayıda neler bulacaksınız?

Haftanın psikoloji testi: "Ne kadar umutsuzsunuz?"
Haftanın anketi: "Hayvan deneyleri hakkında ne düşünüyorsunuz?"
Normal İnsanlar: "Hayatınızı en çok değiştiren cümle neydi?"
Fırından yeni çıkmış psikoloji makaleleri
Haftanın animasyonu: "Save Ralph"
Haftanın kitabı: "Hayvan Özgürleşmesi"
Haftanın dizisi: "Ozark"
Haftanın videosu: "Peter Singer ve Richard Dawkins, et yemenin ahlaklılığı üzerine tartışıyor."
Beğendiğim içerikler

HAFTANIN PSİKOLOJİ TESTİ "Ne kadar umutsuzsunuz?"

Haftanın testi yirmi sorudan oluşuyor ve ne kadar umutsuz olduğunuzu ölçüyor. Umutsuzluk puanınız biraz yüksek çıkarsa hemen kişiliğinizi suçlamayın, yaşadığınız ülkeden kaynaklanıyor olabilir.

Teste Başla

HAFTANIN ANKETİ: "Hayvan deneyleri hakkında ne düşünüyorsunuz?"

Takipçilerimin hayvan deneyleri hakkında ne düşündüğünü öğrenmek için bir anket hazırladım. Katılırsanız sevinirim.

Anketi hazırlarken hata yapmamak için vegan arkadaşım İrem Usta'ya bol bol danıştım. Kendisine teşekkür ederim.

Anketi tamamladıktan sonra "önceki yanıtları görüntüleyin" seçeneğini tıklayarak güncel sonuçları görebilirsiniz.

Ankete katıl

NORMAL İNSANLAR: "Hayatınızı en çok değiştiren cümle neydi?

Instagram hesabımda bu hafta takipçilerimin hayatlarını değiştiren cümlelerin ne olduğuydu. Gelen yanıtlardan bir cümlenin bile insanın hayatını nasıl değiştirebildiğini görme fırsatım oldu. Bazılarını paylaşıyorum: Yazının tamamını bu bağlantıdan okuyabilirsiniz.

FIRINDAN YENİ ÇIKMIŞ PSİKOLOJİ MAKALELERİ

1. Kadın doktorların baktığı hastaların gribe karşı aşılanma olasılığı daha yüksek. Araştırmayı yapan Dr Dan Lyn, bunun en önemli sebebinin kadın doktorların erkek doktorlara göre hastalarıyla daha uzun vakit geçirmesi olduğunu söylüyor. Sıradan bir grip aşısı %40 - %60 arası etkiliyken COVID-19 aşısı %90 etkili. Bu nedenle hastalarla biraz daha uzun vakit geçirmek bütün insanlığı kurtarabilir. Makalenin bulunduğu dergi: JAMA Internal Medicine, Nisan, 2021 Makaleye git 2. Otizmdeki cinsiyet farklılıkların nedeni mutasyon sayısı olabilir Otizmin kızlardan çok erkeklerde ortaya çıktığı biliniyor ancak bunun nedeni tam olarak anlaşılamıyor. Yale Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre kız çocuklarının otizmden muzdarip olabilmeleri için erkek çocuklara nazaran beyinlerinde daha fazla noktada mutasyon olması gerekiyor. Bu nedenle otizm geliştirmeleri biraz daha zorlaşıyor. Makalenin bulunduğu dergi: Brain, Nisan, 2021 Makaleye git 3. Sanal karakterler de insanların yeni lider özellikleri geliştirmesinde gerçekler kadar başarılı. Danışmanlık şirketlerine müjde, maliyetleri düşürebilirsiniz. Yeni Zelanda Human Interface Technology Laboratuvarı’nda yapılan araştırmaya göre özellikle “rol yapma” gibi senaryo pratiklerinde liderlik eğitim veren kişinin gerçek veya sanal olması pek bir şey değiştirmiyor. Ama benim bildiğim devlet sanal eğitmenlerden de vergi alır. Makalenin bulunduğu dergi: Frontiers in Virtual Reality, Nisan, 2021 Makaleye git 4. Geç okul saatleri sayesinde çocuklar uykularını alabiliyor. Gelecekte, bazı çocuklar için erken yatağa girmenin işkence olduğu ve yetersiz uyku yüzünden yaşadıkları zihinsel yetenek kaybının, sağladıkları eğitimden kat be kat önemli olduğu anlaşılacak ve günümüzün sabahın köründe başlayan eğitim sistemi zorbalık olarak anılacak. Oxford Üniversitesi araştırmacıları, pandemi sonrasında okulların daha geç açılmasını öneriyor. Makalenin bulunduğu dergi: Sleep, Oxford Academic, Nisan, 2021 Makaleye git 5. Köpekler koronavirüsü mükemmel bir keskinlikle koklayabiliyor. Pennsylvania Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre konu hakkında uzmanlaşmış köpekler pozitif COVID-19 örneklerini yüzde 96 başarıyla buluyor. Bizim kullandığımız testlerden epey yüksek bir oran. (Merak edenler için, deneyde kullanılan köpekler: Labrador Retriever) Makalenin bulunduğu dergi: PLOS ONE, Nisan, 2021 Makaleye git

HAFTANIN ANİMASYONU: "Save Ralph"

Yönetmenliğini Spencer Susser'ın yaptığı animasyon, bu haftanın gündemini belirledi.

HAFTANIN KİTABI: "Hayvan Özgürleşmesi - Peter Singer"

Peter Singer'la Yale Üniversitesi Psikoloji Profesörü Paul Bloom'un verdiği (ve hala bedava olan) "Gündelik Hayatın Ahlakı" derslerinde karşılaşmış ve çok etkilenmiştim. Kendisi uygulamalı etik konusunda uzman olmasının yanı sıra çok güçlü bir tartışmacıdır. Richard Dawkins'le olan tartışmasını da videolar kısmına ekledim. Kitaptan altını çizdiğim bazı yerler:

Sormamız gereken soru, akıl yürütebiliyorlar mı ya da konuşabiliyorlar mı değil, “acı çekebiliyorlar mı?” olmalıdır.

Bizim asıl ilgi duyduğumuz şeyin acı ve mutsuzluğu sona erdirmek olduğunu, ayrımcılığa karşı olduğumuzu, kendi türümüzün üyesi olmasa bile başka bir varlığa gereksiz yere acı çektirmenin yanlış olduğunu düşündüğümüzü, hayvanların insanlar tarafından acımasızca ve gaddarca sömürülmekte olduğuna inandığımızı ve bu durumun değişmesini istediğimizi anlatmaya çalıştık.

Çiftliklerde yaşanan acı kat kat fazla olmasına rağmen, halkın ilgisini ve merhametini uyandırmak için araştırmalarda kullanılan hayvanlara, özellikle de kedilere, köpeklere, tavşanlara ve maymunlara odaklanılıyor. Tavukların hatta domuzların resimleriyse ilgi uyandırmıyor.
Diğer hayvanlardan daha az vahşi olduğumuzu düşünmeyi çok severiz. "İnsancıl" kelimesi iyi kalpli nazik anlamına gelir "hayvani" "hayvanca" gibi kelimeleri ise Zalim ya da kötü kalpli anlamında kullanırız. Hiç şöyle bir durup düşünmeyiz ki en önemsiz gerekçelerle öldüren hayvan insandır.
Yediğimiz yiyeceklerin gerisinde yatan, canlı yaratıkların maruz kaldığı kötü muameleden genellikle haberimiz olmuyor. Bir dükkan ya da restorandan yiyecek satın almak, son ürün dışındaki bütün aşamaları titizlikle gizlenmiş uzun bir sürecin zirve noktasıdır. Kırmızı eti ya da tavuk etini temiz plastik ambalajlar içinde alırız. Neredeyse hiç kan görmeyiz. Yaşayan, nefes alan, yürüyen, acı çeken bir hayvan ile bu ambalaj arasında bir bağ kurmak için hiçbir sebep yoktur.
Diğer hayvanların davranışlarını inceleyenler veya evlerinde hayvan besleyenler kısa süre içinde onların tepkilerini, bir bebeğinkiler kadar, bazen daha iyi öğrenebilirler.

HAFTANIN DİZİSİ: "Ozark"

Bu hafta Ozark'ı seçmemin pratik bir nedeni var. Bütün hafta sorduğumuz "128 milyar dolar nerede?" sorusuna hükümet kanadından yetmiş sekiz farklı yanıt ageldi ve çoğu da anlayamayacağımız bazı ekonomik terimlerle ifade edildi. Ozark, hiç olmazsa para aklamanın ABC'sini öğrettiği gibi aynı zamanda ilişki dinamikleri konusunda da harika bir dizi. Jason Bateman, Arrested Development'la Altın Küre'de en iyi erkek oyuncu aldığı için şanslı, çünkü Ozark'ta üç kere aday gösterilmiş olmasına rağmen alamadı. IMDB Sayfası