1. Seni neyin tetiklediğini öğren:
Sürekli aşırı düşünme eğiliminde olan kişiler bile bunu her an yapmazlar. İnsanları aşırı düşünmeye iten kendilerine özel duyarlılıkta konular, konseptler bulunur.
Örneğin endişeli bir insan için geleceğe dair öngörüler aşırı düşünmeye yol açabilir. Yeterliliğiyle ilgili kuşkuları olan bir kişi için kendini ortaya koymak zorunda kalacağı durumlar sürekli olarak beynine hücum edebilir.
Eğer başkalarının senin hakkında ne düşündüğü konusunda aşırı duyarlıysan, onlar etrafındayken yapacağın eylemler öncesinde kendini binlerce farklı iç ses dinlerken duyabilirsin.
Sebebi her ne olursa olsun, aşırı düşünmene yol açan özel konuları bulman gerekiyor.
2. O an farkına varmaya çalış:
Aşırı düşünmenin gücünü azaltabilecek faktörlerden bir diğeri tam o esnada aşırı düşündüğünün farkına varabilmen.
Aşırı düşünmenin herkes için ayrı işaretleri, sinyalleri oluyor. Örneğin kendini sürekli aynı düşünceyi tekrar edip dururken, olumsuz bir düşünceyi durdurmak veya bastırmak için çaba harcarken veya düşüncelerin etkisiyle gitgide daha tedirgin veya stresli olurken fark edebilirsin.
Her aşırı düşünme durumunda sana içine düştüğün durumu gösteren işaretler olacaktır. Bu işaretleri tanıman ve “şu an aşırı düşünme durumundayım” diyebilmen gerekiyor.
3. Aşırı düşünmenin yararsız olduğunu tamamen kabul et.
Eğer aşırı düşünmenin sana biraz bile faydası dokunduğunda dair bir inanç taşıyorsan, ondan kurtulman zorlaşıyor.
Aşırı düşünmeyle derinlemesine düşünme arasındaki farkın kontrol olduğunu unutmaman ve aşırı düşünmenin tamamen yararsız olduğunu kabul etmen gerekiyor.
Eğer zorlanıyorsan, aşırı düşündüğün zamanlarda kısa notlar al ve bunun düşündüğün konu hakkında ne değiştirdiğine bak. Aşırı düşünme neyi olumlu etkiledi? Üzerinde bıraktığı olumsuz etkilere değdi mi?
4. Etkileşimi bırak
Aşırı düşündüğünü fark ettiğin an, bunu bastırmaya veya durdurmaya çalışmak çoğunlukla bir işe yaramadığı gibi şiddetini de artırabiliyor. Çünkü olumlu veya olumsuz herhangi bir etkileşim sobaya atılmış odun gibi aşırı düşünmenin ateşini güçlendiriyor.
Artık bu son noktada yapılacak genellikle iki şey var:
1. meditasyon yapanların sık sık uyguladığı gibi düşüncelerin var olmasına izin vermek ama onlarla etkileşime geçmemek, yalnızca seyretmek.
2. başka bir şey üzerine odaklanmaya çalışarak aşırı düşünmeye neden olan endişelerin sönümlenmesini beklemek.
Yazan: Emre Özarslan (Huzursuz Beyin)
Alıntılar: David Clark - Are You an Overthinker?
