....
Artık sevmiyorum ya severim belki yine
Ne uzundur unutuş ah ne kısadır sevda
Böyle gecelerde kollarıma aldım çünkü
Yüreğim dayanmıyor yitmesine kolayca
Belki bana verdiği son acıdır bu acı
Belki son şiirdir bu yazdığım şiir ona.
"Bu Gece En Hüzünlü Şiiri Yazabilirim" şiiriyle tanıdığım, sonra diğer şiirlerini okuyup etkilendiğim, faşizme karşı mücadelesine, kahramanlığına hayran kaldığım bir şairdi Pablo Neruda.
İki sene önce Şili hükümeti, ülkenin en işlek havalimanının ismini Pablo Neruda olarak değiştirmek istediğinde kendisi hakkında bambaşka bir bilgi daha edinmiştim.
Tam da Twitter'da, kadınların karşılaştıkları tecavüzler hakkında konuştuğu #MeToo Hareketleri'nin yoğunlaştığı bir dönemdi. Şilili feministler, havalimanının isminin Pablo Neruda olmasına karşı çıkıyordu.
Çünkü Neruda, anılarında bir hizmetçiyle onun isteği dışında seks yaptığını, yani ona tecavüz ettiğini yazıyordu.
1929 yılında gerçekleşen olayda, Neruda, hizmetçisinin bileğinden yakalayarak onu yatağa götürüyor ve o istemediği halde onunla beraber oluyordu:
“Her şeyi göze alarak bir sabah onu bileğinden yakaladım ve yüzüne baktım. Onunla hangi dilde konuşacağımı bilmiyordum. Hiç karşı koymadan ve de gülümsemeden, peşimden geldi. Biraz sonra çırılçıplak yanımda yatıyordu. İnce belli, dolgun kalçaları ve iri göğüsleri ile binlerce yıllık Asya heykellerinden farkı yoktu. Bu bir erkeğin bir heykelle karşılaşmasıydı. Hareketsiz ve gözleri açık yatıyordu. Beni hor görüyordu ve bunda haklıydı. Bu karşılaşma tekrarlanmadı.”
Bu, kesinlikle yeni bir bilgi değildi. Pablo Neruda'nın anıları kırk yıldır raflardaydı. Ama artık dünya değişmişti. Yeni nesiller, yalnızca bugün değil, geçmişte yapılmış ırkçılık ve tecavüz suçlarını da cezalandırıyordu.
"Birçok genç feminist gibi, ben de Neruda'nın hayatı ve kişiliğinin bazı yönlerinden iğreniyorum. Ama eserlerinin değerli olduğu tartışılmaz."
Böyle söylüyordu Şilili Feminist Isabel Allende, Neruda'nın eserlerinin büyüklüğü ve eyleminin tiksinçliği hakkında.
Nitekim, havalimanının ismi değişmedi. Eserleri hala okunuyor.
Neruda "ne uzundur unutuş.." derken yalnızca romantik bir gerçeği değil, tarihsel bir hakikati de ortaya koyuyordu.
İnsanlığın kolektif hafızasına eklenmiş bilgiler sonsuza dek taşınıyor ve eylemlerimiz tarih boyunca farklı gözlerle, farklı zihinlerle, her dönemin farklı ruhuyla değerlendiriliyor.
Her dönem kendi bakış açısını haklı ve sonsuz sanıyor.
Oysa putlar bir tapınılıyor, bir yıkılıyor.
Alıntılar:
The Guardian - Poet, hero, rapist – outrage over Chilean plan to rename airport after Neruda
