Dokuz sene önce, iş yerinde herkes ayrıldıktan sonra geçiyorum yazıcının başına. Evrim Ağacı sitesinde işaretlediğim makalelerin çıktısını alıyorum. Bu hafta menüde neler var? “İnsanlarda temizlik ne zaman evrimleşti?” “20 yaş dişi nedir, neden çıkar?” “taksanomi: bakteriler” Gelen yorum varsa onlarla birlikte okuyorum bütün gece.
Aslında evrimle ilgili kitaplarım var, hepsi başka ülkelerin yazarları tarafından yazılmış. Onları okumak istemiyorum. Bunun neden bu kadar önemli olduğunu bugün anlıyorum. Çünkü sadece okumuyorum, karanlıktan ve yalnızlıktan sığınıyorum.
Okudukça “Birileri var” diyorum kendi kendime, “bu ülkede birileri var ve uğraşıyorlar, didiniyorlar, göğüs geriyorlar bu karanlığı yırtmak için.” “Çırpınıyorlar bilimi taşımak için ve en nihayetinde başarıyorlar: işte bilgi elimde.
Bugün, sosyal medyanın gelişmesiyle artık bilimsel topluluklara ulaşmak, takip etmek, katılmak çok daha kolay. Gözümüzün önünde hem birçok site var, hem de birçok bilim insanı değerli düşüncelerini paylaşıyorlar.
Ama o günlerde yoktu.
Birbirinden habersiz gezegenler gibiydik, karanlığın içinde hapsolduğunu düşünen.
O günleri hatırlayalım: 2011'de Evrim Teorisi'ne en çok karşı çıkılan ülke Suudi Arabistan'dı. Onu Türkiye izliyordu.
Bir tarikat, “aydınları” ve “savcılarıyla” okullarda evrim teorisini kaldırmak için delicesine uğraşıyor, "kolejleri" ve “dershaneleriyle” kendine müritler devşiriyordu.
Başka bir tarikat ise kurduğu kanalda yedi yirmi dört evrim karşıtlığı yapıyor, bünyesindeki avukat ordusuyla evrimi savunanlara farklı farklı nedenlerle davalar açıyordu.
(Evrim karşıtlığı yapan bu iki tarikatın mensupları da bugün siyasi - askeri ajanlıktan ve darbecilikten dolayı hapisteler.)
Çağrı Mert Bakırcı ve arkadaşlarının bilim portalı Evrim Ağacı, böylesine bir korku imparatorluğunda bilimi on yıldır çorak toprakların arasından akan bir ırmak gibi taşıdı bilim açlığı çekenlere.
Konularına göre istiflenmiş 650 makalelik arşivlerinin Türkiye'nin son on yılda ürettiği en büyük değer olduğunu düşünüyorum.
O makalelerin eriştiği insanlar sayesinde belki yarın, bugünden çok daha aydınlık bir ülkede yaşayacağım.
Ama o en karanlık günlerimde bana bilimin mum ışığını uzatan sitenin değerini asla unutmayacağım.
İyi ki doğdun, iyi ki varsın Evrim Ağacı.
Nice yaşların, nice benzerlerin olsun.
Not 1: Makale arşivini mutlaka inceleyin: https://evrimagaci.org/yazi-dizileri/arsiv
Not 2: Eğer Evrim Ağacı’na maddi destekte bulunmak isterseniz: https://evrimagaci.org/destekol
Yedi sene önce Tübitak, evrim kitaplarının satışını durdurma kararı aldı. İki sene sonra tarihi evrimsel bir perspektifle sunan Sapiens çoksatan oldu.