Her çocuk, ona bakan, ilgi gösteren ve kaynak sağlayan ebeveynleriyle yakın olmak zorunda hisseder. Ebeveynleriyle arasında güvenli bir bağ olduğunu hissedemeyen çocuk, büyük endişe yaşar. Bu nedenle ebeveynler tarafından kabul edilmek ve desteklenmek onlar için hayati önem taşır.
Bunun için ellerinde ne varsa kullanabilirler.
Yaşları ilerledikçe bir yandan bağımsız olma istekleri artarken, diğer yandan isteklerinin, arzularının, ihtiyaçlarının ve hislerinin açığa çıkmasının risk doğuracağını öğrenirler.
Özellikle ebeveynlerinin onları eleştireceğine, korkutacağına veya utandıracağına inanıyorlarsa, içlerinden geçen duyguları ve düşünceleri söylemeyi bırakabilirler, hatta yalan söyleyebilirler.
Dolayısıyla bir çocuk yalan söylediğinde ona verilen aşırı tepki yeni yalanlar doğurabilir. Çünkü çocuğun odaklandığı şey yalanın kötülüğü olmaz, onu ezen geçen şey yaptığı eylem değil, ebeveynlerinin tepkisidir; kendi üzerinde hissettiği sevilmeme, onaylanmama hissidir.
Ve bu durum, çocuğu gelecekte de etkileyebilir.
Alkol tedavisi için terapiye giden bir adamın “en kötü çocukluk anısı” sorusuna verdiği cevaba bakalım:
“11 yaşındayken başka bir okula transfer olmuştum. Yeni arkadaşlarımı etkileyebilmek için onlara çok iyi basketbol oynadığımı ve Nike’ın bana burs teklif ettiğini anlattım. Ama bu yalan hemen yayıldı ve ebeveynlerimin de kulağına gitti.”
"Eve geldiğimde annem neden yalan söylediğimi sordu ama daha ben ağzımı açmadan babam bağırmaya başladı. Hayatımda onu hiç bana bu şekilde kızgınken görmemiştim. O kadar yüksek sesle bağırdı ki söylediği tek kelimeyi bile anlamadım. Başımı eğdim, ağladım ve bir daha olmayacağına söz verdim.”
"Ve hayatım boyunca, konu ne olursa olsun babamın bana bağıracağını düşündüğüm her durumda yalan söyledim."
"Daha sonraları da yüzleşmekle ilgili sorunlar yaşamaya başladım; ya yalan söyledim ya da yüzleşmekten kaçındım.
İnsanların benimle hemfikir olmamasından, bana kızmalarından korktum."
Ebeveynler tabii ki çocuklarına neyin doğru neyin yanlış olduğunu göstermeliler, hata yaptıklarında onları uyarmalılar. Ama yansıttıkları duyguların çocuğu ezmemesine de dikkat etmeliler.
Çünkü çocuklar, dayanamayacakları utanç, acı, korku ya da pişmanlık hissettiklerinde, bunlara karşı ömür boyu süren güçlü savunma mekanizmaları geliştirebilirler.
Yazan: Emre Özarslan (Huzursuz Beyin)
Alıntılar: Leon F Seltzer - Punishing Your Child for
Lying Can Prompt More Lying
Instagram: https://www.instagram.com/huzursuz.beyin/
Facebook: https://www.facebook.com/huzursuzbeyin/
Twitter: https://twitter.com/huzursuz_beyin
