Bugün Oğuz Atay’ın seksen altıncı doğum günü. Çok etkilendiğim bir bölümde, Tutunamayanların kahramanı Turgut, hayatında yanlış iliklenmiş ilk düğmeyi bulmak için, biraz da sanrılar içinde, geçmişe dalar.
“Beni yanlış yetiştirdiler” der, ebeveynleri için. Daha fazla değil, daha farklı bir itinayla yetiştirilmiş olsaydı belki her şey daha doğru yaşanırdı. Çünkü daha başından beri onda, içe dönük bir farklılık vardı. Akrabalarının da deyimiyle, “çocuk normal değildi.”
Çocukluk ve gençlik dönemi boyunca hissettiği bu anormallikten kurtulmak için, etrafındakileri taklit ederek normalmiş gibi davranmaya çabaladı.
Üzerinde eğreti durdu.
İçinde yaşadığı çelişki, sahteliğinin fark edilme korkusuna dönüştü.
Geri kalan hayatında bu korku yakasından düşmedi.
Şimdi, ölümü hissettiği bu gecede, günlüğüne şu notu düşüyor:
“Oysa, yaşamış olduğum birçok yanlışlığı düzeltebilecektim. Bütün ayak izlerimin üzerinden bir daha gidecektim. Yalnız bir kere yaşanıyormuş.”
İyi ki doğdun Oğuz Atay.
Beni kötü yetiştirdiler. Annem de, babam da bana gerekli eğitimi vermediler. Yaşamak için demek istiyorum. Bana yaşamasını öğretmediler. Daha doğrusu, bana her şeyin öğrenilerek yaşanacağını öğrettiler. Yaşanırken öğrenileceğini öğretmediler. Ben de kolayca razı oldum bana öğretilen bu yanlışlara. İnsan, kendi bulurmuş doğru yolu. Ben bulamazdım. Bana, başkalarına gösterdikleri basmakalıp yolları öğrettiler. Başka türlü bir itinayla tutmalıydılar beni. Daha fazla değil, farklı.
Normal bir insan olmaya zorladılar, bana boş yere vakit kaybettirdiler. Olmayınca da, anormal dediler. Ben de kendimi anlamadım: bütün hayatım boyunca normal bir adam olmaya çalıştım. Arkadaşlarla geneleve gittim, müstehcen romanlar okudum ve sokakta genç kızların peşinden gittim. Hiçbirinde tutarlılık gösteremedim. Bunun üzerine anormal olduğuma karar verdiler.
Onlara biraz olsun benzeyebildiğim ölçüde kendimi mutlu sayıyordum. Kendimi onlardan ayırmasını beceremedim. Sınıfta toplanıp müstehcen resimleri seyrettikleri zaman, onlardan uzaklaşmak gerektiğini bilemedim. Oysa, onlar gibi hissetmiyordum. Duyduğum bu yabancılığı, onlardan geri kalmak diye nitelendirdim ve nefes nefese onlara yetişmeye çalıştım. Bu bakımdan yakınmaya hakkım yok. Onlar gibiydim.
Evet, haklıydı akrabalar. Ben, normal olmadığım için anormal olan bir çocuktum. Allah beni kahretsin ve ediyor da. Montaigne, kötü davranışlardan, istemediğiniz için kaçının, diyor: beceremediğiniz için değil. Beni ne güzel açıklıyor. Ben de diyorum ki: Sayın Montaigne ve sizin gibiler! Canınız cehenneme! Sizin haklı olmanız bana hiçbir şey kazandırmıyor. Köşemde kıvrılıp ölüyorum işte. Siz de sevimli akrabalarım kadar yabancısınız bana. Adınız Marki bilmem ne de olsa...